Το «Πριγκιπάτο της Πίνδου» και οι γραφικοί τυχοδιώκτες

Το «Πριγκιπάτο της Πίνδου» και οι γραφικοί τυχοδιώκτες

Η αντίδραση των Βλάχων στην προσπάθεια Ρουμάνων και Ιταλών 

να δημιουργήσουν «βλάχικη μειονότητα» στην Ελλάδα κατά 

τη διάρκεια της Κατοχής.

~ (Φωτο 1) Ο βασιλιάς Παύλος ντυμένος Βλάχος στο Μέτσοβο το 1955. Ενθουσίασε τότε η φράση του:  «είμαι κι εγώ ένας Βλάχος».

Του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη

Δημοσιογράφου - Συγγραφέα

t.kontogiannidis@realnews.gr

Τον τελευταίο καιρό, η Ρουμανία απλώνει τα προπαγανδιστικά της πλοκάμια και προς την χώρα μας και μιλά για «βλάχικη μειονότητα», όπως έκανε εκβιαστικά και προς το Βελιγράδι, για να την αναγνωρίσει. Αρωγός της, η αμερικανική οργάνωση «Freedom House» που στηρίζει την ρουμανική προπαγάνδα περί ύπαρξης βλάχικης μειονότητας στην Ελλάδα. Την αποστομωτική απάντηση δίνουν οι ίδιοι οι Βλάχοι, που μιλούν για αστειότητες και γελοιότητες ενώ το βιβλίο «Από τους Τζενεράδες στον Κορυδαλλό» που κυκλοφόρησε η δημοσιογράφος Κατερίνα Φασέγγα, είναι διαφωτιστικό: «Οι Βλάχοι είναι μόνο Έλληνες. Έβγαλαν σπουδαίους ευεργέτες, που αφού πρόκοψαν και πλούτισαν στην ξενιτειά, διέθεσαν τον πλούτο τους για να αναστηλωθεί η δύσμοιρη Ελλάδα: Γεώργιος Αβέρωφ, Σίμων Σίνας,Μιχαήλ Τοσίτσας, Ευαγγέλης Ζάππας και πολλοί άλλοι».

~ (Φωτο 2) Ο μέγας εθνικός ευεργέτης, Βλάχος στην καταγωγή, Γεώργιος Αβέρωφ.

Η συνταγή είναι παλιά και θ’ αναφερθούμε στο περιβόητο «Πριγκιπάτο της Πίνδου» που υποκινήθηκε η ίδρυση του το 1917, με πρωτοβουλία αξιωματικών του ιταλικού συμμαχικού στρατού και Ρουμάνους πράκτορες. Επικεφαλής της κίνησης ήταν οΑλκιβιάδης Διαμάντης, βλαχόφωνος δικηγόρος από τη Λάρισα, τυχοδιώκτης και απατεώνας. Απέτυχε τότε, εξαφανίστηκε, αλλά το Σεπτέμβρη του 1941 ξαναγύρισε με τους κατακτητές, με σκοπό να ιδρύσει Κουτσοβλαχικό Κράτος με τίτλο «Πριγκιπάτο της Πίνδου». Ανασύστησε τότε την «5η Ρωμαϊκή Λεγεώνα», έλεγε ότι ήταν απόγονος της, αυτοχρίσθηκε «πρίγκιψ» και την επάνδρωσε με λωποδύτες, καταδότες, κατσικοκλέφτες, ληστοτρόφους που λυμαίνονταν πόλεις και χωριά (Τρίκαλα, Ελασσόνα, Σαμαρίνα, Γρεβενά, Μέτσοβο, Μαλακάσι, Κορυδαλλός, Καλαμπάκα).

~ (Φωτο 3 & 4)  Βλάχικος χορός στο Μέτσοβο, στη δεκαετία του ’50, στη γιορτή της Παναγίας. Βλάχικη παραδοσιακή οικογένεια στην Ήπειρο.

Προπαγάνδα

Η υπόθεση της Λεγεώνας ήταν αποτέλεσμα μακράς προπαρασκευής και μακροχρονίου προπαγάνδας. Κέντρο της ήταν το Ρουμανικό Γυμνάσιο Γρεβενών. Όσοι αποφοιτούσαν, προσκαλούντο από το Ρουμανομακεδονικό κομιτάτο στο Βουκουρέστι για να εκπαιδευτούν και επέστρεφαν στην Ελλάδα όπου με τη βοήθεια της κραταιάς Ιταλίας, προκαλούσαν «εξεγέρσεις των Ρουμανιζόντων κουτσοβλάχων».

Ο αυτοτιτλοφορούμενος «Πρίγκιψ» Διαμάντης, σύχναζε στην έδρα της Ιταλικής μεραρχίας Φόρλι του στρατηγού Ρουτζέλο στη Λάρισα και συνεργαζόταν στενά με τον συνταγματάρχη του 2ου Ε.Γ. Λουϊτζι Μάντζι, υποκινητή του βλαχικού κινήματος. Βρήκε γρήγορα συνεργάτη, τον τυχοδιώκτη δικηγόρο Νικόλαο Ματούση από τη Σαμαρίνα και ανακήρυξε το «πριγκιπάτο της Πίνδου» με σημαία τα ιταλικά χρώματα και έμβλημα τη λύκαινα με τα δύο λυκόπουλα.

Προσπάθησαν να δημιουργήσουν κουτσοβλαχικές κοινότητες και σχολεία αλλά μόνο ελάχιστοι φοβισμένοι ανταποκρίθηκαν. Στρατολόγησε μόνο 200 άνδρες, αλλά στους Ιταλούς έλεγε 2.000 για να παίρνει χρήματα, όπλα, ρουχισμό και τρόφιμα. Η συμμορία του έδρασε ως εκτελεστικό όργανο των Ιταλών κατά τρόπο άθλιο, επαίσχυντο και προδοτικό. Οι λεγεωνάριοι του πυρπολούσαν σπίτια, τουφέκιζαν χωρικούς, λήστευαν και εκβίαζαν.

Πειθήνιο όργανο τους ήταν ο τότε κατοχικός νομάρχης Λαρίσης Χρυσόστομος Πιπιλιάγκας που αντικατέστησε τα κοινοτικά συμβούλια με όργανα δικά του. Με την έγκριση του επιδόθηκαν σε λεηλασίες. Σε κάθε διανομή, παρουσιαζόταν ο Ματούσης ως εκπρόσωπος της Λεγεώνος και έπαιρνε 2.000 μερίδες, ενώ εφοδίαζε το αλάτι στους τυροκόμους, παίρνοντας το ¼ της παραγωγής υπέρ της Λεγεώνος και το ¼ των κερδών. Με την άδεια των Ιταλών προέβαινε σε επιτάξεις καλαμποκιού, σταριού, πατάτας, λαδιού, που προωθούσε στη μαύρη αγορά, ενώ προπαγάνδιζαν την ανακήρυξη του «Πριγκιπάτου».

Αντιδράσεις στα σχέδια τους υπήρξαν από πολλές προσωπικότητες της Θεσσαλίας (μητροπολίτης Ελασσόνας Καλλίνικος,Ευάγγελος Αβέρωφ, δικηγόροι και γιατροί). Ακόμα και ο βλάχος πρωθυπουργικός στρατηγός Τσολάκογλου αντέδρασε και με έγγραφο του (Α.Π. 341/12-3-42) ζητούσε για το θέμα των Βλάχων από τις κρατικές υπηρεσίες «να δείξουν πυγμή και εφαρμογή των νόμων εναντίον εκείνων που με την εύνοια των αρχών κατοχής προβαίνουν εις παρανομίας. Οι Βλάχοι είναι Έλληνες και μόνον!…».

~ (Φωτο 5) Βλαχόπουλα και Βλαχοπούλες στις ημέρες μας, στο μεγάλο πανηγύρι της γιορτής της Παναγιάς τον Δεκαπενταύγουστο στο Μέτσοβο.

Το τέλος του «Πριγκιπάτου της Πίνδου»

Σύμμαχος των Λεγεωνάριων ήταν η ρουμανική πρεσβεία στην Αθήνα που με διακοινώσεις υποστήριζε τους… ρουμανίζοντες της Πίνδου μιλώντας για κακή μεταχείριση «της Ρουμανικής μειονότητος». Το Μάρτιο του 1942, ο Διαμάντης ως αρχηγός των Βλάχων της Κάτω Βαλκανικής κυκλοφόρησε προκήρυξη που υπέγραφαν και εκπρόσωποι Βλάχων βαλκανικών χωρών. Ακολούθησε η σύγκληση Συνεδρίου στο Μέτσοβο και η κήρυξη ιδρύσεως του νέου κράτους: «Πριγκιπάτο της Πίνδου». Η κατάρρευση εν τω μεταξύ της Ιταλίας, τους χάλασε τα σχέδια. Η οργάνωση διαλύθηκε και ο Διαμάντης διέφυγε αρχικά στην Ιταλία και μετά στη Ρουμανία.

* To άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Real News», την Κυριακή 2 Σεπτεμβρίου 2012.